( Saphaloo Kadiir)
Gootoota Wareegamtoota Calii Calanqoo Haa Yaadannu.
Gootoota yaadachuun, seenaaf hojii isaanii qofaan dhaadachuun, faaruu qofaan dhaadheessuu osoo hin taane fakkeenyummaa hojii isaanii bu'ura godhachuun kaayyoo isaan wareegamaniif san galmaan ga'uuf tattaafachuus ni dabalata. Waggaa 132 dura ji'a Muddee gaafa 29, bara 1887 guyyaa akka arraa gootoonni Oromoo akaakoolee fi habaaboolee keenya waraana murti-guutoo tahuun lafaafi humna teenya, sabummaafi eenyummaa keenya gabrummaaf dabarsinee kennuu mannaa lafee teenya biyya teenyaaf irratti biyyee taana ja'anii gootummaan falmatanii nafxanyoota humnaan gabromsuuf yaalan dirree Calanqoo irratti dura dhaabbatanii lolli guddaan taasifame. Gara jabummaa nafxanyootaatiiniis lubbuun gootota Oromoo baayyee badde.
Dhiigni akaakolee keenyaa dhangala'ee lafa yaa'ee galaana tahe. Gootowwan murti guutoo onnee guutuun gosaa fi sabaan osoo addaan wal hin qoodin tokkummaan falmatanii kuffisanii kufan. Oromoo, Hararii, Argoobbaa, Somaalee... waliin tokkommaanii akka qabsaa'aa turan seenaan dubbatama. Sababni isaas kaayyoon isaanii tokko. Diddaa gabrummaa ! Minilik dhaaytawaan gargaarsa humna ykn meeyshaa waraanaa warra Awroppaatiin duule lafarraa duguuge. Hordaan galatee lafee isaani gubbaa dhaabbate geerare. Summii gabrummaa abbootiin keenya nuun didan unkureee habaqaale. Guyyaan sun guyyaa akka arraati Muddee 29/1987 A.L.H tti.
Akaakoolee fi abaabooleen keenya humna waraanaatiin mohamaniis kabajaa isaaniif qabna. Silaa akkuma isaan tokkummaan duulan sanitti nutiis tokkumman yaadachu qofa osoo hin tahin tokkummaaniis qabsaa'uu qabna. Heddun keenya afaan malee quba hin qabnu. Hundaafu yaadannon wareegamtoota calanqoo bara baraan ni yaadatama. Yoomillee shirri diinni nurratti raawwachaa ture godaanissa gurraacha onnee keessatti nu hambisuus gootota keenya kan durii hanga ammaa qabsoo sabaaf wareegaman yaadachuun dirqama. Gumaan goottan kalee qabsoo irratti kufanii dhiigaaf lafee keenyaan ni baha.
No comments:
Post a Comment